AŞKÎ MUSTAFA EFENDİ’NİN MEDİNE TARİHİNE DÂİR BİRTAKIM YENİ BULGULAR

Nurettin Gemici[1]

ÖZET

İki “Harem”den ikincisi Medine’yi merkeze alan pek çok tarih kitabı yazılagelmiştir. Bu tarih kitapları arasında Eyüb Sabri Paşa’nın Mir’âtü’l-Haremeyn’i ve benzeri eserler Hamidiye devrini (1876-1909) resmetmekte oldukça başarılı olmakla beraber, nihayetinde Sultan Abdülmecid (1839-1861) devrinde gerçekleştirilen ve ciddi değişimlere neden olan büyük Mescid-i Nebevî restorasyonu sonrasını ele almaktadırlar. Bu restorasyon öncesini resmeden eserlerin önde gelenlerinden birisi ise Mevlevî şeyhi, şair Aşkî Mustafa Efendi’nin kaleme aldığı Ta‘tîru Ercâ’i’d-Devleti’l-Mecîdiyye bi-Tîbi Ahbâri Beledi Hayri’l-Beriyye adlı eserdir.

Ta‘tîr, kıymetli olmakla beraber günümüze dek tenkitli bir neşri hâlen yapılmamış, bu sebeple de ilim âleminin nazarından uzak