Tâlût – Câlût Kıssası Örneğinde Kur’ân’ın Anlaşılmasında Siyer Bilgisinin Önemi

Kur’an’ın anlaşılmasında siyer bilgisinin önemi ve gerekliliği tartışma götürmez bir gerçektir. Siyer, bir yönüyle Kur’an’ın iniş sürecinde onun toplumsal hayattaki fiilî görüntüsüdür. Çünkü Hz. Peygamber ve ashabı, indirilen her ayetin gereğini ortaya koymaya çalışmışlardır. Diğer taraftan Kur’an-ı Kerim de Müslümanların karşılaştığı sorunlara, onlara karşı girişilen muhalefet ve saldırılara karşı Müslümanlara yol göstermiştir. Hz. Peygamberin tamamen Kur’an’ın yönlendirmesine göre yaşamış olması, eşi Hz. Aişe tarafından onun (as) ahlakının Kur’an olduğunun ifade edilmiş[1] olması da bir anlamda bunu ifade etmektedir. Kur’an ve sünnet/sîreti birbirinden ayrı düşünmek mümkün değildir. Sîret, vahye dayanan bir yaşam şekli, vahiy de Hz. Peygamber’in (as) sîretiyle ete kemiğe bürünmüş hale gelmektedir. Bu açıdan bakıldığında Kur’an’ın doğru anlaşılmasında, onu bilfiil yaşayan Hz. Peygamber’in sîretinin bilinmesi olmazsa olmaz ilmî zorunluluk olarak kabul edilmelidir.[2]  

Hz. Peygamber (as) ve Müslümanlara yol gösteren Kur’an’ın önemli bir kısmı kıssalardan[3] oluşmuştur.[4] Kıssalar Kur’an’ın çeşitli konuları izah etmede kullandığı önemli bir anlatım yöntemidir. Kıssalar her ne kadar geçmişten bahsediyor gibi olsa da, aslında Kur’an’ın indirildiği dönemde yaşanan olayları anlatmaktadır. Kıssalarla, o dönemde yaşanan olayların doğru anlaşılması, olan bitenin doğru yorumlanması ve içinde bulunulan durumda ne yapılması gerektiği farklı bir yöntemle anlatılmıştır. Böylece insanlara doğrudan emir ve yasakları bildirmek yerine, canlı temsillerle olaylar üzerinden açıklamalar yapılmıştır. Dolayısıyla Kur’an’da anlatılan kıssalar, inzal edildiği dönemde, söz konusu kıssada anlatılan olayın bir benzerinin yaşandığını, yaşanıyor olduğunu ya da yaşanacağını göstermektedir. Böylece Kur’an-ı Kerim anlattığı kıssalarla, Müslümanlara içinde bulundukları halde ne yapmaları, nasıl bir yol izlemeleri gerektiği konusunda yol göstermiştir. Kur’an, anlattığı kıssalarla indirildiği ortamdaki günün olaylarını yorumlamış, olaylara yön vermiş, açıklamalar getirmiş ve çıkış yolları göstermiştir. Dolayısıyla her kıssa, Peygamberimizin…